 |
|
Creatief denken maakt ons beter dan de concurrent
|
|
Het nut van de blafgiraf
|
Personeelsadvertenties in kranten staan er bol van. Iedere organisatie is dringend op zoek naar mensen met creativiteit.
Kennelijk wordt dit gegeven binnen het bedrijfsleven hooglijk gewaardeerd.
Maar wat gebeurt er met al die creativiteit binnen organisaties?
Niet gek veel, als we het relaas van Roger en Manu de Bruyn mogen geloven.
Twee Vlamingen, die zich met cursuswerk en tijdens het spreken op symposia,
met hart en ziel inzetten voor het creatieve denken binnen ondernemingen.
Een verhaal over kansdenken en het nut van de blafgiraf.
|
|
Manu de Bruyn bladert snel door de personeelsadvertenties van een willekeurige krant. Ze leest en wijst aan.
"Het houdt niet op, de één na de ander vraagt erom: creatief denken is een hot item binnen het bedrijfsleven.
Maar wanneer ik binnen een cursus aan managers vraag:
wat doen jullie nou intern om die creativiteit te ontwikkelen dan blijft het te vaak steken bij:
we doen soms een training en daar maakt het dan deel van uit.
Het wordt niet breed opgepakt en krijgt veelal geen vervolg. Ontzettend jammer."
|
Verzuipen
Zonder creativiteit ziet de wereld er anders uit. Roger de Bruyn: "Nederland helemaal!
Nederlanders zouden grotendeels verzuipen als er niet ooit creatief omgegaan zou zijn met het water in de rivieren en met de zee.
Ooit heeft iemand gedacht: het water heeft zijn natuurlijke loop, maar die
loop kunnen we veranderen. Dat is een zijstap geweest in het logische denken.
Zo zijn dijken aangelegd,stuwen gebouwd ,sluizen gemaakt en wordt er bemalen.
Het zijn alle vormen van creatief denken: er is een zijstap gemaakt, als het ware even onlogisch gedacht. Dat noemen we lateraal denken.
Door jezelf hierin te trainen word je vanzelf creatiever, worden oplossingen voor problemen beter.
Wij werken voornamelijk in Nederland met de boodschap: creatief denken is marginaal en toch belangrijk."
Dochter Manu valt hem bij: "Mensen ontwikkelen vaste patronen in hun denken. Ze zijn geneigd
die geestelijke paden te blijven nemen en in heel veel gevallen is dat ook goed.
Patronen geven snelheid, houvast, zekerheid en welvaart. Maar soms is het goed te proberen die vaste patronen te doorbreken.
Toen ik pas begon werden wij voornamelijk gevraagd binnen bedrijven die met een probleem worstelden.
Er was vaak al een aantal logische oplossingen bedacht die, om welke reden dan ook, niet bevredigden.
Wanneer dit het geval is kun je proberen op een minder logische manier tot een uitkomst te komen.
De laatste jaren zien we steeds meer een verschuiving richting kansdenken met vragen als: waar moeten we
met het bedrijf naar toe, waar staan we over vijf jaar. Bedrijven worden meer toekomstgericht en langzaam maar zeker
groeit het besef bij managers dat we onderling meer moeten samenwerken.
Nog steeds wordt de fout gemaakt dat managers met elkaar ergens op de hei gaan zitten om over de problemen te praten.
Het resultaat daarvan is dat zij misschien wel oplossingen hebben bedacht maar dat die daarmee nog niet
in de hoofden van medewerkers zijn opgeslagen.
De betrokkenheid van medewerkers wordt natuurlijk enorm vergroot wanneer zij zelf actief zijn bij het vinden van oplossingen.
Op die weg is creatief denken heel belangrijk. Het betrekken van vele medewerkers bij een toekomstgericht denkproces.
Binnen bedrijven begint de overtuiging door te breken dat je door creatief te denken het verschil kunt maken met een concurrent."
Roger de Bruyn: "Je ziet het in de Championsleague. Daarin spelen de beste ploegen van Europa
maar toch is er maar een die wint. Dat komt misschien wel doordat de beste spelers in dat elftal spelen.
Dus iedereen probeert die spelers te bemachtigen. Dat zie je bij bedrijven ook.
Ook daar moet je jezelf onderscheiden want iedereen maakt witte tandpasta.
De een doet dat door een groene verpakking te nemen; een ander ziet meer in een rode."
Manu: "Prijs en kwaliteit beginnen steeds meer op elkaar afgestemd te raken.
Daar zit het dus niet meer in. Zo komt creativiteit meer onder de aandacht.
Je moet een meerwaarde kunnen verbinden aan het proces, product of bedrijfscultuur.
Ook hier gaat het er soms weer om patronen te doorbreken."
|
Kiemkracht
Roger de Bruyn: "Dat doorbreken geldt op allerlei terreinen. Een kind van vijf krijgt voor zijn verjaardag van een ander kind een dure boekenbon.
Iedereen zal erkennen dat het kind daar niet echt gelukkiger van wordt.
Toch gebeurt het in België veel en het blijkt hier een moeilijk te doorbreken patroon.
Wij zeggen altijd dat bedrijven dat ze nooit externe creativiteit moeten inhuren.
Het is veel beter dat uit de eigen mensen te halen. Creatief denken voor iedereen.
Natuurlijk zijn er verschillen in uitkomst, maar het is zeer de vraag of die altijd zo belangrijk zijn.
Een visitekaartje waarop staat: creative director maakt je nog niet creatief.
Wij proberen mensen ervan bewust te maken dat iedereen creatief denken kan ontwikkelen.
De een is er misschien wat sneller mee dan de ander, maar iedereen kan het. Maar als je het er niet uithaalt blijft het onder de oppervlakte. Dan krijg je dat een werknemer zegt: ik word betaald om alleen routineklussen
te doen en meer doe ik dus ook niet. Fout! Er zit veel meer in ieder van ons.
Hoeveel werknemers hebben niet een bijzondere hobby waarin veel tijd gaat zitten.
De creativiteit ervan zou misschien ook benut kunnen worden binnen het bedrijf maar dat gebeurt bijna nooit.
Binnen onze trainingen proberen we op te peppen wat er aan
creatieve kiemkracht aanwezig is. Dit is het basismateriaal waarmee we werken, de trukendoos van het laterale denken."
|
Blafgiraf
"Ik zal een voorbeeld geven. Bij mij in de buurt wordt veel ingebroken dus ik neem een waakhond. Die kan goed horen, ruiken en
blaffen. Nou wil de leverancier van mijn waakhond steeds betere honden verkopen en hij weet dat er een overschot is aan giraffen.
Hij snijdt de hals van een giraf en plakt die onder de kop van de hond. Naast alle dingen die de andere waakhond ook kan, kan de
giraffenhond ook nog kijken, dus dat is een voordeel. Nu is er een concurrent die daarvan gehoord heeft en die een oplossing zoekt.
Hij snijdt van die dooie giraf de poten af en plakt die onder zijn eigen hond. Daarmee kan zijn hond over de schutting kijken maar hij
kan ook nog harder lopen. Die snelheid geeft die blafgiraf dan weer een meerwaarde ten opzichte van de giraffenhond. Kijk, dat is lateraal
denken. Logisch gesproken klopt het natuurlijk allemaal niet maar toch zit er een grond van waarheid in. Zulke denkbeelden scheppen een kader
voor inventieve oplossingen."
|
|
Weerstand
Manu de Bruyn: "Veel mensen tijdens onze trainingen worden schrikachtig van dergelijke gedachten.
Ze denken: Hoe kan dat nou, een waakhond met giraffenpoten? Maar vaak kun je hen duidelijk maken dat het heel nuttig
kan zijn dergelijke denkbeelden te hebben. De lila koe van Milka loopt natuurlijk niet echt rond.
Toch is er iemand geweest die heeft gedacht: we maken haar lila en het werd het succesvol product. En als de klant het
pakt is het toch goed. Zo gaat dat toch? En bedenk in de praktijk eens tien alternatieven voor een kwestie in plaats van twee.
Waarom? Omdat het achtste soms beter is dan het tweede!
Tijdens de trainingen zoeken we naar voorbeelden die dichtbij de belevingswereld van cursisten liggen.
Dat scheelt in de weerstand die soms toch bestaat.
Heel belangrijk is het een juist en veilig kader te scheppen waarbinnen ideeÎn vrijelijk kunnen borrelen.
Alleen zo kunnen mensen eens wat experimenteren met andere denkprocessen.
Doorslaggevend daarbij vind ik dat mensen leren hun eigen oordeel uit te stellen over hetgeen gezegd wordt.
Schiet ideeën niet meteen af. Slechts op die manier kunnen mensen zich veilig voelen en ontstaat er ruimte voor een creatief proces."
|
Betrokkenheid
Roger de Bruyn: "Creativiteit kan niet zonder drie zaken. Zonder vakmanschap begin je niks, dat is één. Het tweede is betrokkenheid.
Je ligt niet wakker van iets dat je niet interesseert. Als je een extern iemand inhuurt om problemen
op te lossen is dat in wezen gespeelde betrokkenheid.
Het kan goed gaan, maar gemiddeld gesproken is de betrokkenheid het grootst waar de problemen zich voordoen.
Wanneer er wordt gezegd: de baas kan mijn kloten kussen, dan is er geen
betrokkenheid. Dan wordt er om de baas gelachen en gegrinnikt maar niet meer creatief meegedacht.
Altijd jammer en een gemiste kans. Het derde punt binnen creativiteit is verbeeldingsflexibiliteit, het laterale denken als het ware. Met
elkaar kunnen ze ervoor zorgen dat je beter wordt dan de concurrent."
Creatief denken krijgt op dit moment nog de meeste kans bij grotere bedrijven.
Manu de Bruyn: "Toch kom ik ook wel bij kleinere organisaties zij het dat we dan vaker werken vanuit een bepaalde concrete vraagstelling
waarvoor een oplossing moet komen. Systeemdenken komt bij kleinere ondernemingen minder vaak voor.
Medewerkers binnen kleinere bedrijven moeten meestal worden overtuigd dat ze het met zijn allen moeten doen.
Wanneer ze met twintig mensen zijn, moet het uit die twintig komen.
Dat kan ook wel maar ze moeten vertrouwen hebben in hun eigen mogelijkheden.
Tijdens trainingen helpen wij hen het zelfvertrouwen op dit punt te vergroten.
Uiteindelijk staan mensen dan vaak verbaasd van hun eigen creativiteit."
|
Misbruik
Het hoeft geen betoog dat het breed ontwikkelen van creativiteit binnen bedrijven een zaak is van lange adem.
Toch wordt dat niet altijd ingezien. Roger de Bruyn: "Wij worden steeds vaker gevraagd ter ondersteuning bij fusies of andere werkverbanden.
Bij de leiding van zo'n bedrijf wordt dan opgemerkt dat ouderen niet meer goed passen in het bedrijf,
zich niet happy voelen en voorbij gestreefd worden door de jongere garde. Dan denkt men dat op te lossen door daar een stuk
creativiteit op los te laten. Dat werkt dan vaak niet goed omdat het te occasioneel wordt opgepakt.
Een dagje naar een hotel met een paar uurtjes creatief denken erbij, dan zal het in die bovenkamer wel snel om gaan, lijkt de gedachte.
Dat is natuurlijk niet zo. Het is een lang proces waarvoor wij weleens worden misbruikt onder het mom: baat het niet dan schaadt het niet.
'Ze hebben in het programma ook nog een paar uurtjes creatief denken gehad dus daar zijn we mooi vanaf.' Zo gaat
het (te) vaak, helaas. Creatief denken als proces maakt te zelden deel uit van een doortimmerde visie binnen bedrijven.
Eigenlijk zouden wij moeten kunnen kiezen voor vier bedrijven per jaar in plaats van 44. Dat kan niet want dat zou zelfdestructief
zijn. Die veertig afgewezen bedrijven komen nooit terug en geven van mond-tot-mond door dat je altijd vol zit en nooit klanten aanneemt.
Nu spreek ik weleens tijdens een jaarvergadering waarbij een aantal mensen enthousiast wordt en die gekke Belg ook
eens wil hebben voor een lezing. Dan spreek je vijf keer voor een gehoor van tweehonderd mensen en dat is het dan.
Op die manier zal het wel altijd oppervlakkig blijven. Een negatieve bijwerking van het succes. Je bent al blij dat er mensenzijn die de
overtuiging hebben dat ze er iets aan hebben."
|
|
|
Het nut van de blafgiraf
Challenge Team Sailing verhoogt de teamgeest
Traint Nederland zich te pletter?
Een kijkje achter de bedrijfsschermen
'Dat wat je doet,
doet ertoe!'
In 't kort...
Originele olieverf schilderijen voor bedrijven en particulieren
Bedrijfsleven Steenbergen heeft 9,6 hectare nodig
KvK helpt ondernemers verder op weg
Veel animo voor Everdenberg
Tieners in de markt
Stoffels Cleaning poetst imago op
Mensen vinden, binden en boeien
Stichting Werklijn biedt allochtone arbeidskrachten
|
|
|
